Проблема суб'єктності вчителів та учнів у польській педагогічній науковій школі
DOI:
https://doi.org/10.35433/pedagogy.4(95).2018.236-242Keywords:
суб’єкт, суб’єктність, учень, учитель, суб’єкт-суб’єктні взаєминиAbstract
У статті проаналізовано, систематизовано та представлено для вітчизняних науковців проблему суб’єкта та суб’єктності у польській науковій думці. Наголошується, що для польської педагогіки проблема суб’єкта є актуальною як в теоретичному, так і в практичному аспектах. Ця проблема в польській педагогіці актуалізувалася у 80-х роках ХХ ст. і поступово стала аналізуватися і досліджуватися у міждисциплінарному аспекті – філософському, теологічному, соціологічному, психологічному та педагогічному. Особливий інтерес представляють психологічні та педагогічні дослідження та їх результати, оскільки природу суб’єкта та суб’єктності учасників педагогічного процесу в різних навчально-виховних системах допомагає розкривати психологічна наука, а форми, методи, принципи та засоби формування та розвитку – педагогічна наука. Представлено основні напрями наукових досліджень щодо суб’єкта та суб’єктності щодо учнів і педагогів наприкінці ХХ ст. – на поч. ХХІ ст. З’ясовано основні педагогічні тенденції, що мають місце у польській педагогіці щодо понять ''суб’єкт'' і ''суб’єктність'': суб’єктний характер взаємин між педагогами та учнями; суб’єктність як мета виховання; суб’єктність як едукаційна (освітня) цінність; суб’єктність як ефект педагогічної діяльності.References
Łobocki Mieczysław Doświadczanie wartości samego siebie w kształceniu pedagogicznym / Mieczysław Łobocki // Doświadczanie wartości samego siebie w procesach edukacyjnych : Materiały z konferencji naukowej. – Bydgoszcz 23-24 X 1996 r. / pod red. Andrzeja M. Tchorzewskiego. – Bydgoszcz : Wydaw, 1997. Uczelniane WSP. – S. 38–47.
Łobocki Mieczysław Przygotowanie nauczycieli do osobowej relacji z uczniami / Mieczysław Łobocki // Aksjodeontologiczne aspekty relacji osobowych w procesach edukacyjnych / pod red. Wiesławy M. Wołoszyn, Bydgoszcz : Wydaw, 1997. – Uczelniane WSP. – S. 237–244.
Łobocki M. Teoria wychowania w zarysie / M. Łobocki. – Wyd. 2. – Kraków : Oficyna Wydawnicza ''Impuls'', 2005. – 358 s.
Halian Olena Teoretyczne zasady kształtowania kategorii ''podmiotowość osobowości ucznia'' w ukraińskiej, polskiej i rosyjskiej tradycji naukowej / Olena Halian // Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, XXVIII, sectio J – Pedagogia-Psychologia. – Vol. 28, № 2, 2015. – Р. 47–58.
Bałachowicz J. Kategoria podmiotowości jako wyznacznik przemian stylu pracy współczesnego nauczyciela // I. Adamek, W. Żmijewska (red.), Nauczyciel w systemie edukacyjnym teraźniejszość i przyszłość, Wyd. Nauk. UP, Kraków, 2009.
Dyląg J. Podmiotowość ucznia i nauczyciela a kształcenie emocjonalne i etyczno-moralne w edukacji zintegrowanej // I. Adamek, M .Grochowalska, E. Żmijewska (red. nauk.) Relacje i konteksty edukacji elementarnej. – Wyd. Nauk. UP, Kraków, 2010. – S. 80–83.
Reykowski J. Podmiotowość – szkic problematyki // P. Buczkowski, R. Cichocki (red.), Podmiotowość : możliwość – rzeczywistość – konieczność. Poznań: Redakcja Wydawnictw Ośrodka Analiz Społecznych ZMW, 1988. – S. 199–210.
Korzeniowski K. Podmiotowość człowieka. Metateoretyczne ramy teorii / K. Korzeniowski, R. Zieliński, W. Daniecki (red.). // Podmiotowość jednostki w koncepcjach psychologicznych i organizacyjnych. – Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983. – S. 9–72.
Gurycka A. Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych dzieci i młodzieży / A. Gurycka. – Warszawa : Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 1989. – S. 14–24.
Сzerepaniak-Walczak M. Podmiotowość jako kategoria pedagogiczna i edukacyjna / M. Сzerepaniak-Walczak, Kubiak-Szymborska E. (red.) // Podmiotowość w wychowaniu. – Między ideą a realnością, Bydgoszcz, 1999. – S. 76–90.
Zarzecki L. Teoretyczne podstawy wychowania teoria i praktyka w zarysie / L. Zarzecki. – Jelenia Góra : Karkonoska pañstwowa szkola wyższa, 2012. – 146 s.
Kwiatkowska Henryka Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią / Henryka Kwiatkowska. – Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2005. – 242 s.
Sowa J. Podmiotowość w wychowaniu / J. Sowa // Śmietana U. (ed.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. – Warszawa, vol. 4, 2005. – 458 s.
Czerepaniak-Walczak M. Pedagogika emancypacyjna / M. Czerepaniak-Walczak. – Rozwój świadomości krytycznej człowieka, Gdańsk, 2006. – 256 s.
Okoń W. Nowy słownik pedagogiczny / W. Okoń. – Warszawa : ''Żak'', 2007. – Cop. 2007. – 490 s.
Kupisiewicz Cz. Słownik pedagogiczny / Cz. Kupisiewicz, M. Kupisiewicz. – Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa, 2009. – 201 s.
Pawelec Marta Rola dyscypliny i dyscyplinowania w rozwoju podmiotowości dziecka. Analiza psychologiczna w świetle literatury przedmiotu / Marta Pawelec // Horyzonty psychologii. – Tom 1, № 1, 2011. – Р. 79–88.
Ягупов В. В. Суб’єкт-суб’єктні взаємини в навчальному процесі : [збірник наукових праць Бердянського державного педагогічного інституту ім. П. Д. Осипенко (Серія: Педагогічні науки)] / В. В. Ягупов. – № 3–4, 1999. С. 5–10.
Karkowska M. Nauczyciel i uczeń. Interakcje a wartości w klasie szkolnej. Analiza etnograficzna. – Oficyna Wydawnicza ''Impuls'', Kraków, 2005. – S. 137–139.
Banach Czesław Etyka i kultura pedagogiczna nauczyciela i szkoły / Czesław Banach // Edukacja. – № 2. – S. 7–20.
Kubiak-Szymborska E. Podmiotowość młodzieży akademickiej. Studium statusu podmiotowego studentów okresu transformacji / E. Kubiak-Szymborska. – Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz, 2003. – S. 63–77.
Chodorowska M. Wielowymiarowość pojęcia ''być podmiotem'' / M. Chodorowska ; E. Kubiak-Szymborska (red.), Podmiotowość w wychowaniu. Między ideą a realnością. Bydgoszcz : Wers, 1999.
Czerepaniak-Walczak M. Podmiotowość w perspektywie pedagogiki. Szczecin / M. Czerepaniak-Walczak. – Gorzów Wielkopolski, 1994. – S. 7–33.
Uhl I. Podmiotowość i wolność w refleksji socjologicznej / I. Uhl // Studia Socjologiczne. – (1991). – № 1–2. – 49 s.
Downloads
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 В. В. Ягупов, А. Р. Бекірова
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors published in this journal agree to the following terms:
a) The authors reserve the right to author their work and grant the journal the right to first publish this work under the Creative Commons Attribution License, which allows others to freely distribute the published work with a mandatory link to the authors of the original work and the first publication of the work therein magazine.
b) Authors have the right to enter into separate additional agreements regarding the non-exclusive distribution of the work in the form in which it was published by this journal (for example, posting work in an electronic repository of the institution or publishing as part of a monograph), provided that the reference to the first publication of the work is maintained therein. magazine.
c) Journal policy permits and encourages the submission of manuscripts by the authors on the Internet (for example, in repositories of institutions or on personal websites), both prior to submitting this manuscript to the editorial board and as it contributes to the emergence of productive scientific discussion, and has a positive impact on the promptness and dynamics of citing a published work (see The Effect of Open Access).
ISSN 
